DrNguyenViet.com > News > Changes

Vĩnh biệt bàn tay vàng khảo cổ Đoàn Đức Thành [1/11/2010]

Anh nhắn tôi : Tối nay Viện (Khảo cổ học) chiêu đãi tiệc đứng đại biểu tham dự Hội nghị Tiền sử Thái Bình Dương - Ấn Độ Dương. Tôi bận khách không dự được. Mọi người kể rằng hôm đó anh vui lắm, uống rất nhiều, quên rằng mình có bệnh. Đoàn Đức Thành là vậy, khi vui và nhất là vì bạn, bất kể là ai, dân tộc và quốc tịch nào, anh đều sẵn sàng giúp và vui hết mình.

Rồi anh thấy mệt sớm. Đã chục năm nay anh không được khỏe so với cái tuổi ngũ tuần của mình (Đoàn Đức Thành sinh năm 1952 tại Hà Nội). Không biết bằng cách nào, anh về được đến nhà, nôn tháo và gắng gọi điện cho vợ đang ở thăm bà ngoại gần đó. Vợ anh đã về và kịp đưa anh đi cấp cứu, nhưng bác sĩ đã bó tay do xuất huyết bên trong.

Tin anh mất trở thành một tin buồn lớn và rất bất ngờ vào buổi sáng Hội nghị IPPA hôm đó. Ai cũng ngỡ ngàng, buồn ngơ ngác, không thể nghĩ được rằng con người ta và nhất là Đoàn Đức Thành lại có thể ra đi nhanh như thế. Vừa hôm qua thôi, anh đứng đây, đứng đó mời nước người này, chỉ dẫn người kia như một thành viên tận tụy của ban tổ chức Hội nghị.

Đoàn Đức Thành chuyển từ xưởng Tu Bổ Phục chế của Bộ Văn hóa về Viện Khảo cổ học từ năm 1976, khi anh vừa đủ tuổi hai con giáp (24 tuổi). Chàng thanh niên Hà Nội chưa vợ dáng vẻ thấp nhưng chắc khỏe, hàng ngày chải chuốt và ưa dùng đồ "xịn" như một người Hà Thành chính gốc. Nhà anh ở góc lượn ngay đầu phố Lương Văn Can nối với Hàng Gai, cách hồ Hoàn Kiếm không đầy 100m. Chàng trai đó hòa nhập với mọi thành viên của Viện Khảo cổ bằng hai đức tính nổi trội : Tỷ mỷ và khéo tay trong công việc chuyên môn (phục chế hiện vật) + vui và giúp bạn hết lòng, thậm chí có khi trở nên thái quá. Anh đã khẳng định bàn tay vàng của mình khi phục dựng thành công chiếc vò quan tài gốm Long Thạnh mà Nguyễn Thành Trai và Trịnh Dương đã gắng mang với hàng trăm mảnh vỡ từ cực nam Quảng Ngãi ra. Chiếc vò cao hàng mét này hiện vẫn là một hiện vật bảo tàng thuộc loại tiêu biểu nhất chẳng những của văn hóa Sa Huỳnh mà còn của cả lĩnh vực phục chế di vật khảo cổ học.

Sau những chuyến điền dã tham gia khai quật, nghiên cứu văn hóa Hòa Bình, Đoàn Đức Thành bắt tay vào nghiên cứu thực nghiệm chế tác công cụ cuội Hòa Bình. Nhờ những quan sát tinh tế và kinh nghiệm cuộc sống, anh đã cùng đồng nghiệp phát hiện kỹ thuật bổ cuội để tạo công cụ cắt chặt trong văn hóa Hòa Bình. Anh được Viện chuyển từ Phòng Kỹ thuật về Phòng Nghiên cứu các Kỹ thuật cổ.

Thế rồi anh bắt đầu suy sụp do những căn bệnh về dạ dày. Anh ít ăn nhưng hay uống. Sức khỏe giảm sút nhanh, nhưng bất kỳ lúc nào khỏe khoắn anh cũng nhiệt tình và vui hết lòng với mọi người. Mọi đám ma chay, cưới xin của người thân quen, mọi công việc đoàn thể xã hội của cơ quan anh đều nhận những phần việc khó khăn phúc tạp nhất. Anh đi rồi, đó sẽ là một khoảng trống vắng lớn của ngành khảo cổ.

Anh đến thăm và giúp việc cho Bảo tàng Phạm Huy Thông thuộc Trung tâm Tiền sử Đông Nam Á lần gần nhất vào tháng 8 năm 2008. Khi anh mất, mọi người trong Bảo tàng đặt trên bàn thờ bên cạnh những tấm hình đen trắng nhỏ xíu về anh trong cuộc khai quật và thực nghiệm ở Xóm Trại một bản viết tay của anh hướng dẫn kinh nghiệm phục dựng hiện vật mà anh tích lũy cả đời cho các nhân viên phục chế của bảo tàng.

Sinh thời, anh rất mến mộ giáo sư Trần Quốc Vượng. Tôi tin chắc rằng, khi xuống đó, anh sẽ mang theo một chai rượu đến thăm thày ngay. Ở đâu sống tốt cũng đều có bạn. Những người bạn đi sau tin chắc sẽ được Đoàn Đức Thành đón tiếp nhiệt tình ở cửa cõi âm như những ngày nào trên dương thế vậy. Xin hẹn gặp lại Thành và sẽ cùng Thành đến thăm những người bạn khảo cổ đã ra đi từ trước : Thày Thông, Thày Vượng, Anh Khá, Anh Tần, Anh Trai, Anh Sĩ Hảo, Anh Kỉnh, Anh Cậy, Anh Tưởng, Nguyễn Trường Kỳ ...Chúng tôi sẽ không quên các thày, các anh, các bạn và hẹn ngày cùng gặp lại. 

 

OTHERS NEWS

[12/5/2019] Ngóng theo bóng thày

[2/25/2010] Vĩnh biệt Ngô Sĩ Hồng

[8/19/2008] Prof. Nguyen Duy Hinh passed away